برای تشخیص بسیاری از بیماریهای مقاربتی، نمونه با سوآپ از ناحیهی تناسلی گرفته میشود اما برخی از بیماریها که در ادامه توضیح داده میشوند توسط آزمایش خون نیز قابلتشخیص هستند.
تبخال ناحیه تناسلی (Genital herpes)
روشهای تشخیص:
آزمایش خون
آزمایش سواب
آزمایش تبخال فقط برای کسانی که زخمهای قابل مشاهده دارند یا کسانی که علائمی از خود بروز نمیدهند اما شریک جنسی مبتلا به تبخال تناسلی دارند، انجام میشود.
آزمایش خون به بررسی آنتیبادیها و پروتئینهایی میپردازد که بدن در پاسخ به ویروس تولید میکند. این آزمایش، حداقل ۱۲ روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس انجام میشود تا این آنتیبادیها ساخته شوند.
معمولاً چهار تا هفت روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس، علائم بیماری ظاهر میشود اما ممکن است تا این زمان سطح آنتیبادی در خون برای تشخیص کافی نباشد.
اگر آزمایش اول مثبت باشد، از آزمایش دوم برای تأیید نتایج استفاده میشود. آزمایش دوم، تکرار آزمایش اول نیست بلکه بهدنبال شواهد دیگری از عفونت در همان نمونهی خون میگردد. نتایج مثبت از دو آزمایش بهعنوان جواب قطعی عفونت در نظر گرفته میشود.
اگر زخمها قابلمشاهده باشند؛ پزشک، آزمایش با نمونهگیری سواب را تجویز میکند، زیرا هر ویروس روی سواب را میتوان مستقیماً با استفاده از یک آزمایش ژنتیکی به نام آزمایش تقویت اسیدنوکلئیک (NAAT) شناسایی کرد. اگر شریک جنسی زخمی نداشته باشد از آزمایش خون استفاده میشود.
آزمایش خون بسیار دقیق است اما آزمایش با سواب بهتر است.
ایدز (HIV)
روشهای تشخیص:
آزمایش خون
آزمایش بزاق
آزمایش ادرار
ایدز معمولاً از طریق آزمایش خون تشخیص داده میشود. اگر آزمایش اول ایدز مثبت باشد، آزمایش دوم روی همان نمونهی خون انجام میشود تا نتیجه تأیید شود.
همچنین، برای تشخیص سریع ایدز میتوان از آزمایش بزاق استفاده کرد. این آزمایش، ۲۰ دقیقه زمان لازم دارد و از طریق آنتیبادیهای ایدز در بزاق، بیماری را تشخیص میدهد ولی دقت آزمایش بزاق پایین است.
آزمایش ترکیبی آنتیبادی-آنتیژن، ۱۸ تا ۴۵ روز و آزمایش آنتیبادی، ۲۳ تا ۹۰ روز پس از قرارگیری در معرض ویروس انجام میشود.
آزمایش ادرار برای تشخیص ایدز نیز وجود دارد اما غالباً از آنها استفاده نمیشود.
سیفلیس
روشهای تشخیص:
آزمایش خون
آزمایش سواب
آزمایش مایع مغزی نخاعی
سیفلیس یک بیماری مقاربتی است که توسط باکتری ترپونما پالیدوم (Treponema pallidum) ایجاد میشود. چندین آزمایش خون برای تشخیص سیفلیس انجام میگیرند. آزمایشهای ترپونمال گروهی از آزمایشها هستند که میتوانند آنتیبادیهای سیفلیس را در خون تشخیص دهند. در صورت مثبت بودن، آزمایش دوم برای تشخیص آنتیبادیهای غیرترپونمال میتواند نتایج را تأیید کند. این آنتیبادیها در نتیجهی آسیبی که باکتری به سلولها وارد میکند، ایجاد میشود.
یکی دیگر از روشهای تشخیص سیفلیس، برداشتن نمونه با سواب از زخم یا نمونه از مایع مغزی نخاعی است.
دورهی کمون بیماری، سه تا شش هفته است.
هپاتیت B
روشهای تشخیص:
آزمایش خون
برای تشخیص هپاتیت B هم مثل سیفلیس چندین آزمایش خون وجود دارد. این آزمایشها آلودگی یا عدم آلودگی فرد با ویروس هپاتیت را تعیین میکنند و شامل آزمایش آنتیژن سطحی هپاتیت B (HBsAg)، آنتیبادی سطحی هپاتیت B (HBsAb) و آنتیبادی اصلی هپاتیت B (HBcAb) هستند.
آزمایش آنتیژن هپاتیت B مشخص میکند که آیا مبتلا به سیفلیس هستید و میتوانید ناقل باشید یا خیر.
آزمایش آنتیبادی هپاتیت B نشان میدهد که بهبود یافتهاید، واکسینه شدهاید و یا مصون هستید.
آزمایش هپاتیت آنتیبادی اصلی هپاتیت B، حاد یا مزمن بودن هپاتیت را مشخص میکند.
دورهی کمون هپاتیت B، ۶۰ تا ۱۵۰ روز است.
آزمایش HPV و پاپ اسمیر در کرمانشاه
خانمهای ۳۰ تا ۶۵ ساله، باید هر ۵ سال یکبار، تست پاپ اسمیر و آزمایش HPV co-testing را برای تشخیص سرطان دهانه رحم انجام دهند. البته برخی از منابع علمی، آزمایش پاپ اسمیر را هر ۳ سال یکبار توصیه میکنند.
در کرمانشاه برای انجام انواع این آزمایشها در اسرع وقت و با بالاترین دقت، به مجموعه آزمایشگاهی بوعلی میتوانید مراجعه کنید.
بیماریهای مقاربتی که فقط با آزمایش سواب شناسایی میشوند
بیماریهای مقاربتی خاصی تنها با آزمایش سواب از بافتهای تناسلی یا زخمها قابلتشخیص هستند. از نمونههای گرفتهشده با سواب برای کشت باکتری در آزمایشگاه یا بررسی ژنتیکی برای تأیید وجود STI استفاده میشود.
بیماریهای جنسی که با آزمایش سواب تشخیص داده میشوند عبارتاند از:
کلامیدیا
سوزاک
تریکومونیازیس (Trichomoniasis)
آزمایش ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، که به نمونهگیری از سلولهای دهانهی رحم نیاز دارد، از طریق معاینهی لگنی یا با آزمایش پاپاسمیر انجام میگیرد.