• 08338385712
  • همه‌روزه (به‌جز روزهای تعطیل) از 6:30 صبح الی 20:30 عصر

اهمیت نحوه مدیریت نمونه‌های آزمایشگاهی

میزان دقت نتیجه انجام یک آزمایش پزشکی، تحت تأثیر فاکتورهای متعددی از جمله مدیریت نمونه پس از نمونه‌گیری تا پیش از انجام آزمایش و همچنین پس از آن است. به دلیل اهمیت این موضوع در شناسایی عوامل بیماری‌زا و سلامتی افراد، پروتکل‌های دقیقی برای تعیین روند بهینه انجام آزمایش طراحی شده است تا دقت نتیجه آزمایش به حداکثر ممکن برسد.

مجموعه آزمایشگاهی بوعلی در بخش جداسازی و توزیع نمونه‌ها، همچون دیگر بخش‌های آزمایشگاهی، تمامی اصول و استانداردهای ملی و بین‌المللی در این خصوص را رعایت می‌نماید.

از سوی دیگر، مدیریت نادرست نمونه‌ها می‌تواند موجب مشکلات متعدد و گاه بازگشت‌ناپذیر شود:

تأخیر در گزارش نتایج آزمایش‌ها به تیم معالج
نیاز به نمونه‌گیری‌های مجدد و غیرضروری
افزایش قابل‌توجه هزینه‌های سیستم درمان
اُفت رضایتمندی مراجعه‌کنندگان آزمایشگاه
عدم‌درمان و افزایش مدت بستری در بیمارستان
ایجاد احتمال آسیب و مرگ بیمار

رعایت دقیق این پروتکل‌ها، عوامل ناخواسته‌ی دخیل در صحت نتایج آزمایش‌ها را به حداقل می‌رساند:

عنصر کلیدی در صحت تشخیص آزمایشگاهی
نقش تعیین‌کننده در روند مراقبت از بیمار
اثرگذاری در تصمیم‌گیری بالینی تیم پزشکی
تأثیر در مدت‌زمان بستری بیمار در بیمارستان
بهینه‌سازی هزینه‌های درمانی و تشخیصی بیمار
تعیین‌کننده در میزان کارایی آزمایشگاه

ارجاع نمونه از مراکز دیگر

مجموعه آزمایشگاهی بوعلی کرمانشاه به‌عنوان یک آزمایشگاه مجهز و پیشرو، روزانه نمونه‌های فراوانی را از مراکز درمانی و آزمایشگاه‌های دیگر استان دریافت می‌کند.

یکی از فرایندهای مهم که در روند ارجاع در مجموعه بوعلی مدنظر گرفته می‌شود، مدیریت این دسته از نمونه‌هاست: کلیه اقداماتی که برای حفظ تمامیت و کیفیت نمونه از زمان جمع‌آوری، و طی مراحل نگهداری و انتقال نمونه باید انجام شود.

علاوه بر این، مدیریت فرایند پس از انجام آزمایش، نحوه گزارش‌دهی، ارسال نتایج، و نگهداری سوابق مربوطه در آزمایشگاه نیز طبق ضوابط مشخص صورت می‌گیرد تا احتمال هرگونه خطا به حداقل ممکن برسد.

آماده‌سازی نمونه خون

پلاسما، بخش مایع خون است و 92% محتوای این مایع را آب تشکیل می‌دهد. برای بسیاری از آزمایش‌های خونی، لازم است سرم یا پلاسما در کوتاه‌ترین زمان ممکن پس از گرفتن نمونه از سلول‌های خونی جدا شود. حداکثر زمان مجاز برای جداسازی سرم یا پلاسما، مطابق استانداردها دو ساعت پس از نمونه‌گیری است؛ این بازه زمانی برای برخی آزمایش‌ها مانند اندازه‌گیری پتاسیم، کورتیزول، هورمون‌های کورتیکواستروئیدی، کاتکولامین‌ها، اسید لاکتیک و هموسیستین کمتر از دو ساعت است.

همچنین درجه حرارت محیط برای حفظ پایداری برخی مواد باید لحاظ شود.

آماده‌سازی نمونه در مجموعه آزمایشگاهی بوعلی در سه مرحله پیش از سانتریفیوژ، سانتریفیوژ، پس از سانتریفیوژ منطبق با استانداردهای آزمایشگاه مرجع سلامت انجام می‌گیرد.

در این مجموعه، از چهار دستگاه سانترفیوژ با روتور متحرک مدل TL320 برای جداسازی سرم در نمونه‌ها استفاده می‌شود.

نمونه‌های خون گرفته‌شده در خارج از مجموعه بوعلی، حداکثر تا یک ساعت پس از نمونه‌گیری و با رعایت تمهیدات لازم (شامل شرایط پایداری متغیرهای مورد آزمایش و رعایت اصول ایمنی) به آزمایشگاه منتقل می‌شوند تا جداسازی سرم منطبق با استانداردها انجام گیرد.

سازوکارهای

مدیریت نمونه‌های آزمایشگاهی

چگونگی انتقال نمونه‌های بیولوژیک نظیر خون، ادرار و سایر مایعات بدن از محل نمونه‌گیری به آزمایشگاه، یکی از پروسه‌های مهم در چرخه کاری آزمایشگاه است. بر اساس استانداردها، شرایط انتقال نمونه از نظر درجه حرارت، ظروف مورد استفاده، حداکثر زمان مجاز برای جابجایی نمونه، نحوه انتقال نمونه با درخواست اورژانس و ملاحظات ایمنی، در آزمایشگاه باید تعریف و مکتوب شده باشد و کارکنان مربوطه باید از آن اطلاع داشته باشند.

بسته‌بندی نمونه‌ها در مجموعه بوعلی به روش استاندارد و با استفاده از سه محفظه صورت می‌گیرد. اطلاعات روی برچسب الصاق‌شده روی محفظه خارجی نمونه، با توجه به نوع نمونه‌ای که منتقل می‌شود متفاوت است.

با توجه به این که نمونه فاقد شرایط استاندارد از نظر کیفیت و کمّیت، منجر به نتایج صحیح نخواهد شد، آزمایشگاه‌ها می‌بایست پروتکل‌های اجرایی برای مردود کردن نمونه داشته باشند. دستورالعمل معیارهای رد و قبول انواع نمونه‌های کلینیکی و نحوه برخورد با آنها در مجموعه آزمایشگاهی بوعلی تدوین شده و آموزش‌های لازم به کارکنان این بخش‌ها داده شده است.

روند نگهداری انواع نمونه‌های کلینیکی با در نظر گرفتن ملاحظات زیر به‌صورت دستورالعمل مکتوب در آزمایشگاه بوعلی تعریف شده است:

مکان و دمای نگهداری نمونه‌ها
حداکثر زمان نگهداری نمونه‌ها
بی‌خطرسازی و امحاء نمونه‌ها

همچنین نحوه دفع مواد زائد در روند آزمایش مبتنی بر قوانین امحاء مواد زائد در کشور، در مجموعه بوعلی تهیه و مستندسازی شده است و امحاء نمونه‌ها بر اساس آن و با رعایت اصول ایمنی توسط افراد تعیین‌شده انجام می‌شود.

دپارتمان‌های مجموعه آزمایشگاهی بوعلی

این مرکز قادر به انجام صدها نوع تست عمومی و تخصصی بالینی شامل بیوشیمی و الکتروفورز، هماتولوژی، انعقادی، میکروب‌شناسی، هورمون‌شناسی و غربالگری سلامت جنین، ایمونولوژی و سرولوژی، TDM و HPLC، و تشخیص مولکولی است.

بیوشیمی و الکتروفورز
Biochemistry-Electrophoresis

ایمونولوژی و سرولوژی
Immunology – Serology

کیفیت و ممیزی
QC – Auditing

واتساپ