دپارتمان

کیفیت و ممیزی

شاید برای بسیاری از افراد، اهمیت آزمایش‌های بالینی در زمینه مراقبت‌های پزشکی روشن نباشد؛ اما در واقع بسیاری از تصمیماتی که پزشکان و کادر درمان در مورد بیماران می‌گیرند -اعم از تشخیص بیماری، انتخاب پروتکل درمانی مناسب، و پیگیری و نظارت در طی دوره درمان- بر اساس اطلاعاتی است که از نتایج آزمایش‌های بیمار کسب می‌شود.

به‌منظور اطمینان از صحت این اطلاعات، آزمایشگاه‌های تشخیص طبی از ضوابط و استانداردهای ملی و بین‌المللی خاصی پیروی می‌کنند. روش‌های آزمایشگاهی باید از خصوصیات علمی جامعی برخوردار باشند و قبل از این که کاربرد بالینی پیدا کنند، باید مورد بررسی، ارزشیابی و تأیید قرار گیرند. در هر کشور، سازمان ویژه‌ای مسئولیت بررسی و تایید کاربرد و همچنین تایید صحت آزمایش‌های معمول تجاری را بر عهده دارد و باید شواهد علمی کافی وجود داشته باشد که نشان دهد یک آزمایش خاص قادر است آنچه را که از انجام آن انتظار می‌رود، شناسایی یا اندازه‌گیری کند.

یک آزمایشگاه استاندارد باید بتواند آزمایش را در شرایط قابل‌قبولی انجام دهد. این استانداردها مبتنی بر اجرای قواعد و مقررات ملی و بین‌المللی هستند که آزمایشگاه‌ها موظف به رعایت آنها هستند. در اینجا به برخی از این روندها اشاره شده است.

کنترل کیفی داخلی

تست‌های کنترل کیفیت داخلی به‌طور منظم در مجموعه بوعلی انجام می‌گیرد. روند انجام این کار به‌طور خلاصه شامل:

تست‌های کنترل کیفیت شامل استفاده از کنترل‌ها و نمونه‌های شناخته‌شده نرمال (طبیعی) و غیرنرمال (غیرطبیعی) است که نشان می‌دهند ابزار و تجهیزات، پرسنل فنی، و مواد آزمایشگاهی در حد استانداردهای تعریف‌شده و قابل‌قبول عمل می‌کنند یا خیر.
در مجموعه آزمایشگاهی بوعلی از کنترل‌های تجاری که دارای تأییدیه‌های ملی یا بین‌المللی هستند استفاده می‌شود. این کنترل‌ها معمولاً به صورت لیوفیلیزه بوده و طبق دستورالعملی که به همراه آن‌ها ارائه می‌شود، آماده‌سازی شده و آزمایش می‌شوند. در بروشور هر کنترل، مقدار میانگین و نیز محدوده قابل‌قبولِ اندازه‌گیری‌شده ماده‌ی مؤثره اعلام می‌شود. در مجموعه آزمایشگاهی بوعلی، کنترلِ آماده‌شده مورد آزمایش قرار گرفته و نتایج به‌دست‌آمده با محدوده قابل‌قبولی که طبق بروشور برای آن اعلام شده است، مورد مقایسه قرار می‌گیرد.
کنترلِ آماده‌شده در حدود 20 الی 30 بار آزمایش می‌شود. از نتایج به‌دست‌آمده میانگین گرفته شده و انحراف معیار داده‌ها محاسبه می‌شود.

آزمایش بر روی نمونه کنترل و محاسبات مربوطه به‌صورت مستقل و بر اساس تجهیزات و مواد مصرفیِ مورد استفاده انجام می‌شود.

این بررسی‌ها برای تک‌تک تست‌ها به طور جداگانه و کامل انجام می‌شود.

آزمون مهارت و کنترل کیفی خارجی

آزمایشگاه‌ها علاوه بر استفاده از آزمایش‌های کنترل کیفی داخلی، باید در آزمون‌های بررسی مهارت (Proficiency testing) نیز شرکت نمایند. در این برنامه، یک نماینده خارج از آزمایشگاه، یک نمونه ناشناخته و مجهول را به آزمایشگاه‌ ارسال می‌کند. آزمایشگاه، آزمایش‌های لازم را انجام داده و نتایج را برای آن نماینده ارسال می‌نماید.
نماینده مسئول، تک‌تک آزمایش‌ها را بر روی نمونه‌های مورد نظر با روش‌های استاندارد انجام داده و نتایج آنها را معین می‌کند. جواب آزمایشگاه‌های شرکت کننده در برنامه، بررسی شده و صحت یا عدم‌صحت جواب‌ها گزارش می‌شود. آزمایشگاه باید در آزمون مهارت موفق شود تا اجازه انجام آزمایش بر روی نمونه بیماران را داشته باشد.
آزمایشگاه‌ها به طور منظم در آزمون‌های مهارت شرکت می‌کنند. اگر آزمایشگاهی به طور مکرر در مورد یک آزمایش نتایج ناصحیح بدهد، باید انجام آن آزمایش را متوقف کند تا زمانی که علل و اشکالات مربوطه شناسایی و برطرف شود.

استاندارد تضمین کیفیت

با توجه به وسعت و تعدد آزمایش‌های روزانه در آزمایشگاه بوعلی، این مجموعه روش‌های کاری خود را مطابق با استانداردهای روز مدون کرده است و برای تمام فرایندهای خود اعم از پذیرش بیمار، نمونه‌گیری، آماده‌سازی نمونه، انجام آزمایش‌ها، روش‌های کنترل کیفیت داخلی، ثبت و گزارش نمونه‌گیری، ایمنی و بهداشت کار، خرید مواد و ملزومات، استفاده از ابزار و دستگاه‌ها، و غیره، روش‌های مدون پیاده‌سازی نموده است.

بر اساس این استانداردها، کلیه اسناد و مدارک به‌گونه‌ای حفظ و نگهداری می‌شود که به‌سهولت قابل دستیابی و نیز پیگیری و ردیابی باشد.

ثبت و نگهداری اطلاعات، اسناد، مدارک و سوابق در مجموعه آزمایشگاهی بوعلی با استفاده از سیستم‌های اتوماسیون داخلی، شبکه‌های کامپیوتری و سامانه‌های آنلاین انجام می‌گیرد. ایجاد دسترسی به اطلاعات بیماران توسط پزشک و سیستم‌های درمانی، دستیابی ساده‌تر بیمار به اطلاعات، حفاظت از اطلاعات، و امکان کاوش در داده‌ها برای اهداف تحقیقاتی، از مزایای این روش است.

مجموعه بوعلی با رعایت دقیق این مقررات و ضوابط، تمام تلاش خود را بکار می‌گیرد تا اطمینان حاصل شود که آزمایش‌های انجام‌شده بر روی بیماران و مراجعان ارجمند، از حداکثر دقت ممکن برخوردار بوده و در رسیدن به سلامتی، آنان را یاری کند.

دپارتمان‌های مجموعه آزمایشگاهی بوعلی

این مرکز قادر به انجام صدها نوع تست عمومی و تخصصی بالینی شامل بیوشیمی و الکتروفورز، هماتولوژی، انعقادی، میکروب‌شناسی، هورمون‌شناسی و غربالگری سلامت جنین، ایمونولوژی و سرولوژی، TDM و HPLC، و تشخیص مولکولی است.