لوپوس یک بیماری طولانیمدت است که در آن، سیستم ایمنی بدن اشتباهاً به بافتهای سالم حمله میکند. این بیماری میتواند طیف گستردهای از علائم را در سراسر بدن بیمار ایجاد کند. البته درمانهای پزشکی و مراقبتهای خانگی میتواند به مدیریت این بیماری کمک کند.
لوپوس به طیف وسیعی از بیماریها اشاره دارد و یک بیماری خود-ایمنی است، به این معنی که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به یک بافت سالم حمله میکند. علائم این بیماری میتواند خفیف و یا گاهی تهدید کننده زندگی باشد.
لوپوس اریتماتوز سیستمیک یا Systemic Lupus Erythematosus (SLE) شایعترین نوع این بیماری است و افراد اغلب از اصطلاح «لوپوس» برای اشاره به SLE استفاده میکنند. انواع دیگری از این بیماری نیز وجود دارد، بسته به این که کدام قسمت از بدن عمدتاً تحتتأثیر لوپوس قرار میگیرد.
تشخیص لوپوس
برای تشخیص تغییرات یا مشکلاتی در بدن که ممکن است همراه با لوپوس رخ دهد، از آزمایشهای مختلفی استفاده میشود. نتیجه هر آزمایش، اطلاعات بیشتری در اختیار پزشک میگذارد و تصویر کلی بیماری شما را تکمیل میکند.
رایجترین نوع آزمایشهایی که ممکن است در این خصوص بر روی شما انجام گیرد، آزمایش خون و ادرار است. مهم است که این آزمایشها را به درستی درک کنید تا بتوانید وضعیت سلامت خود را بهتر بشناسید.
نکات مهم در رابطه با این آزمایشها
پیش از مطالعه ادامه این مطلب، به این نکات توجه داشته باشید:
کار آزمایشگاهی معمولا بهتنهایی نمیتواند لوپوس را تشخیص دهد. علائم و نشانههای بیماری نیز مهم هستند.
نتیجه مثبت آزمایش آنتیبادی ضد هستهای (ANA) که با چند سرنخ دیگر در تشخیص لوپوس همراه است، اغلب نشانهای تعیینکننده برای در نظر گرفتن وجود لوپوس است.
احتمال دریافت نتایج متفاوت در آزمایشگاههای مختلف، در مورد این بیماری بالاست.
اگر پزشک شما احتمال ابتلا به لوپوس را رد میکند ولی شما همچنان علائم و نشانههای مشکوک دارید، با پزشک خود صحبت کنید یا به دنبال نظر یک متخصص دیگر باشید تا بتوانید نوع بیماری را بهدرستی تشخیص دهید و علائم بیماری را برطرف کنید.
انواع آزمایشهای تشخیص لوپوس در کرمانشاه
در کرمانشاه برای انجام انواع این آزمایشها در اسرع وقت و با بالاترین دقت، به مجموعه آزمایشگاهی بوعلی میتوانید مراجعه کنید.
آزمایشهای رایج برای تشخیص لوپوس
آزمایشهای خون
معمولا پزشک شما ابتدا تعداد تست خون کامل (CBC) را درخواست میکند. خون انسان از گلبولهای قرمز خون (RBC)، گلبولهای سفید خون (WBC)، پلاکتها و سِرم تشکیل شده است. آزمایش خون کامل، میزان هر یک از این اجزا را اندازهگیری میکند. در صورت وجود لوپوس، آزمایش خون ممکن است نشانگر تعداد پایین این اجزا باشد.
گلبولهای قرمز، اکسیژن را به تمام قسمتهای بدن منتقل میکنند.
گلبولهای سفید خون (لنفوسیتها و سایر انواع آن) به سیستم ایمنی بدن کمک میکنند تا از بدن در برابر مهاجمان خارجی محافظت کند.
پلاکتها در مغز استخوان شکل میگیرند و برای شروع روند لخته شدن خون به محل زخم میروند.
سِرم، بخش مایع خون کامل است وقتی که مواد خاصی از آن برای لخته شدن خون برداشته شده است.
آزمایش خون آنتیبادی
بدن ما از آنتیبادیها برای حمله و خنثی کردن عناصر خارجی مانند باکتریها و ویروسها استفاده میکند. آنتیبادیهایی که بدن شما در برابر سلولها و بافتهای طبیعیِ خودِ بدن میسازد، نقش مهمی در شکلگیری لوپوس دارند.
بسیاری از این آنتیبادیها در یک پانل یافت میشوند، گروهی از آزمایشها که همزمان تجویز میشوند. آزمایشی که بیشتر در مورد آن خواهید شنید، آزمایش آنتیبادیهای ضد هستهای (ANA) نامیده میشود.
ANA به هسته یا مرکز فرماندهی یک سلول متصل میشود. این فرآیند به سلول آسیب میرساند و میتواند آن را از بین ببرد. اگرچه تست ANA، یک آزمایش اختصاصی برای لوپوس نیست اما با این حال، در مورد این بیماری حساسیت بالایی دارد و این آنتیبادیها را در 97% افراد مبتلا به این بیماری تشخیص میدهد.
تست ANA میتواند در افراد مبتلا به بیماریهای دیگر نیز مثبت باشد، و یا گاهی در افراد بدون بیماری هم مثبت اعلام شود. به همین دلیل، داشتن یک آزمایش مثبت ANA لزوماً به این معنی نیست که شما لوپوس دارید. نتایج آزمایش نیز میتواند در همان شخص متفاوت باشد. هنگامی که ANA مثبت با چندین سرنخ دیگر همراه است که پزشکان در تشخیص لوپوس به دنبال آن هستند، اغلب نشانهای قوی برای وجود لوپوس در نظر گرفته میشود.
پزشکان برای تشخیص لوپوس اغلب به دنبال تعدادی آنتیبادی دیگر نیز هستند.
در 97% افراد مبتلا به لوپوس، نتیجه آزمایش ANA مثبت است.
زمان لخته شدن خون
سرعت لخته شدن خون، یک فاکتور مهم در سلامتی است. اگر خون خیلی راحت لخته شود، لخته خون (ترومبوس) میتواند آزاد شده و در بدن حرکت کند. لخته شدن خون میتواند باعث آسیبهای قابلتوجهی مانند سکته مغزی یا سقط جنین شود. همچنین اگر خون به اندازه کافی سریع لخته نشود، در صورت آسیبدیدگی ممکن است در معرض خونریزی بیش از حد باشید.
سایر آزمایشهای خون
برخی دیگر از آزمایشهای خون، مقدار پروتئینهایی را اندازهگیری میکنند که آنتیبادی نیستند. مقادیر این پروتئینها میتواند به پزشک هشدار دهد که در جایی از بدن شما التهاب وجود دارد.
تست ادرار
لوپوس میتواند بدون هیچ علامت هشداردهندهای به کلیهها حمله کند، بنابراین انجام آزمایش ادرار بسیار مهم است.
کلیهها مواد زائد بدن را پردازش و دفع میکنند. آزمایش نمونهای از ادرار میتواند مشکلات عملکرد کلیهها را نشان دهد.
پرکاربردترین آزمایش ادرار در این خصوص، به دنبال بقایای سلولی است، بخشهایی از سلولها که بهطور معمول وقتی خون شما از طریق کلیههای شما عبور میکند، از جریان خون برداشته میشوند. این تستها همچنین به دنبال پروتئینهایی هستند که در بدن آزاد میشوند وقتی کلیههای شما، مواد زائد را بهدرستی فیلتر نمیکنند (پروتئینوری یا Proteinuria). نمونه ادرار شما در طی یک دوره 24ساعته نیز میتواند اطلاعات مهمی را ارائه دهد.
بیوپسی بافت
روش بیوپسی یا نمونهبرداری بافت، شامل برداشتن بخش کوچکی از یک بافت بدن است که پزشک سپس زیر میکروسکوپ آن را بررسی میکند. تقریباً همه بافتهای بدن را میتوان بیوپسی کرد.
پوست و کلیه رایجترین اعضایی هستند که در افراد مبتلا به لوپوس ممکن است مورد بیوپسی قرار بگیرند.
نتایج بیوپسی میتواند میزان التهاب و هرگونه آسیب به بافت را نشان دهد. آزمایشهای بیشتر بر روی نمونه بافت میتواند ANA را تشخیص دهد و تعیین کند که آیا لوپوس یا عامل دیگری مانند عفونت یا دارو مسئول بروز التهاب است.