گاهی درک تفاوت بین آلرژی با سرماخوردگی یا سایر بیماریهایی که علائم مشابهی دارند دشوار است، به ویژه اگر علائم آلرژی خفیف باشد. اگرچه آلرژی در افراد مختلف علائم متفاوتی میتواند داشته باشد، اما اگر خارش، آبریزش چشم و آبریزش بینی دارید، احتمالاً آلرژی دارید.
دلیل وجود آلرژی
آلرژی در واقع روشی برای بدن شماست تا به موادی که مضر تشخیص میدهد، پاسخ دهد. با این حال، موادی که بدن به آنها در آلرژی واکنش نشان میدهد، اغلب بیضرر هستند. مثلا برخی از افراد ممکن است در تماس با گرده گل، عطسه کنند و چشمانشان دچار آبریزش شود. گردهای که باعث میشود بدن شما به این شکل واکنش نشان دهد، یک آلرژن نامیده میشود.
در طی آلرژی، سیستم ایمنی بدن شما آنتیبادیهایی به نام ایمونوگلوبولین E (IgE) تولید میکند که یک آلرژن بیضرر را مضر نشان میدهد. وقتی با این آلرژن مواجه میشوید، سیستم ایمنی بدنتان، قسمتهای مختلف بدن مانند پوست، سینوسها و مسیرهای هوایی را ملتهب میکند.
عوامل بروز حساسیت
سیستم ایمنی بدن ما، حضور آلرژنها را همواره زیر نظر دارد تا وقتی دوباره آنها را شناسایی کرد، بتواند آنتیبادی آزاد کند. آنتیبادیها، مواد شیمیایی مانند هیستامین را آزاد میکنند که باعث واکنشهای آلرژیک میشود. آلرژنهای رایج عبارتند از:
گرده علف و درخت
قطعات پوست یا موی حیوانات خانگی
گرد و غبار
مواد غذایی مانند گندم، سویا، بادام زمینی، ماهی و لبنیات
گاز گرفتگی و نیش حشرات
برخی داروها، از جمله ایبوپروفن و آنتیبیوتیکهایی مانند پنیسیلین
لاتکس
مواد شیمیایی خانگی، مانند ترکیبات بکار رفته در مواد شوینده و رنگ مو
توجه داشته باشید که در صورت داشتن برخی پیشزمینهها، احتمال بروز آلرژی در شما بیشتر است:
اگر کسانی در خانواده فرد سابقه آسم یا آلرژی دارند
کودکی که خواهر و برادر یا والدینش آلرژی یا آسم دارند
وجود آسم یا شرایط آلرژیک در خود فرد
آلرژی در اثر واکنش بیش از حد سیستم ایمنی بدن شما به آلرژنها ایجاد میشود. آلرژنهای رایج شامل غذا، گرده علف و درختان، کنههای گرد و غبار، کپکها، داروها و نیش حشرات است.
علائم و نشانههای آلرژی
واکنشهای آلرژیک به آلرژن درگیر بستگی دارد و میتواند قسمتهای مختلف بدن شما را تحت تاثیر قرار دهد. علائم آلرژی میتواند خفیف یا شدید باشد. آلرژیهای شدید میتوانند واکنش خطرناکی به نام آنافیلاکسی (Anaphylaxis) ایجاد کنند. علائم شایع آلرژی عبارتند از:
عطسه
کهیر
آبریزش یا گرفتگی بینی
ریزش اشک چشم
خسخس سینه یا سرفه
تشدید علائم آسم یا اگزما
پس از تکمیل آزمایش، بهسادگی میتوانید نتیجه آن را بهصورت اینترنتی از بخش جوابدهی آنلاین سایت آزمایشگاه ملاحظه کنید. در صورت نیاز میتوانید نسخه چاپی را نیز از پذیرش آزمایشگاه دریافت کنید.
راههای تشخیص آلرژی
گرچه تشخیص ابتلا به آلرژی آسان نیست، اما روشهایی وجود دارد که میتوانید آلرژی را از سایر بیماریها تشخیص دهید.
← لیستی از علائم تهیه کنید
ممکن است تشخیص بین آلرژی و سرماخوردگی برای شما دشوار باشد زیرا هر دوی این بیماریها، علائم مشابهی دارند. در این صورت، بهتر است علائمی را که تجربه میکنید یادداشت کنید.
اگر تب، مخاط سبز رنگ و بدندرد دارید، به احتمال زیاد سرما خوردهاید. از سوی دیگر اگر عطسه، آبریزش چشم، مخاط شفاف، و خارش چشم، گوش، بینی یا گلو دارید، به احتمال زیاد مبتلا به آلرژی هستید.
← به زمان رخ دادن علائم توجه کنید
توجه به بازه زمانی و زمان دقیق واکنشهای آلرژیک میتواند به شما در کشف منشأ مسئله کمک کند. سرماخوردگی معمولا بین پنج تا هفت روز طول میکشد. اگر علائم آلرژی بیش از دو هفته یا چند ماه طول بکشد، ممکن است آلرژی فصلی داشته باشید.
اگر علائم در بهار یا پاییز، زمانی که تعداد گردهها بیشتر است، بدتر میشود، احتمال ابتلا به آلرژی فصلی بیشتر است. اگر در تمام ساعات شبانهروز، واکنشهای آلرژیک دارید، باید بررسی کنید که آیا در محیط اطراف شما آلرژنهایی مانند گردهی گل و گرد و غبار وجود دارد یا خیر.
← سایر شرایط را بررسی و رد کنید
اغلب برخی از اختلالات اشتباهاً بهعنوان آلرژی غذایی تشخیص داده میشوند. همچنین، عدمتحمل غذایی ممکن است با آلرژی اشتباه گرفته شود. عدمتحمل غذایی، پاسخ بدن شما به مواد غذایی است که مصرف میکنید. به عنوان مثال، افرادی که عدمتحمل لاکتوز دارند به محصولات لبنی واکنش نشان میدهند و دچار درد شکم میشوند. اگرچه ممکن است این علائم مشابه علائم آلرژی غذایی باشد، اما نباید آنها را با همدیگر اشتباه گرفت.
تشخیص
اگر واکنش آلرژیک شما دو هفته یا بیشتر طول بکشد و اغلب عود میکند، بهتر است به متخصص آلرژی یا ایمونولوژیست مراجعه کنید.
تستهای پوستی معمولا برای شناسایی آلرژنهای مولد آلرژی استفاده میشود. متخصص آلرژی، پوست شما را با عصاره یک آلرژن تحریک میکند و سپس واکنش ایجاد شده را بررسی میکند.
در کنار این روش، آزمایش خون نیز میتواند انجام شود. این تست، مقدار آنتیبادیهایی را که سیستم ایمنی بدن تولید میکند بررسی میکند. مقادیر بالاتر مؤید این است که احتمالا نسبت به ماده حساسیتزا آلرژی داشته باشید. اما باید توجه داشت که این تست به اندازهی یک تست پوستی دقت ندارد.
مدیریت و پیشگیری
گرچه دور ماندن از آلرژنها، بهترین راه برای کنترل آلرژی به نظر میرسد، اما در مواقع اضطراری، کارآمدترین روش نیست. برخی از روشهای درمانی رایج عبارتند از:
مصرف دارو
ایمونوتراپی مخصوص آلرژن (حساسیتزدایی)
باید در نظر داشت که پیشگیری از واکنشهای آلرژیک آسانتر از درمان آنهاست. راهکارهای پیشگیرانه عبارتند از:
دوری از محرکها
استفاده از دستگاه هشدار پزشکی یا برنامه هشدار پزشکی در تلفن همراه
توجه به علائم و محرکها
پرهیز از محرکهای آلرژی، یک راه رایج برای مدیریت و پیشگیری از آلرژی است، اما همیشه کافی نیست. داروهای بدون نسخه میتوانند آلرژی را درمان کنند. محرکهای خود را یادداشت کنید تا شما و پزشکتان بتوانید راههایی برای کنترل آلرژی خود بیابید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر داروهای آلرژی بدون نسخه، واکنش آلرژیک شما را متوقف نکردند، لازم است به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر پس از شروع یک داروی جدید، متوجه واکنش آلرژیک شدید فوراً آن را به پزشک خود اطلاع دهید.
در موارد شدید مانند آنافیلاکسی، به دنبال کمک فوری پزشکی باشید. اگر اپینفرین دارید، به محض اینکه متوجه علائم واکنش آلرژیک شدید، آن را مصرف کنید.
فراموش نکنید که پس از تزریق همچنان باید به اورژانس مراجعه کنید. اگر قبلاً واکنش آنافیلاکتیک داشتهاید، یک قرار ویزیت با پزشک خود تعیین کنید.