عفونت هلیکو‌باکتر پیلوری: روش انتقال، علائم، تشخیص و درمان

هلیکوباکتر پیلوری، نوعی باکتری است که می‌تواند باعث عفونت در معده یا دوازدهه (بخش اول روده‌ی کوچک) شود که رایج‌ترین علت بیماری زخم گوارشی است. همچنین، هلیکو‌باکتر پیلوری می‌تواند باعث تحریک پوشش معده (التهاب معده) شود. در صورت عدم‌درمان عفونت ناشی از هلیکوباکتر پیلوری در بلند‌مدت، احتمال بروز سرطان معده (در موارد نادر) وجود دارد.

بله، هلیکوباکتر پیلوری می‌تواند از فردی به فرد دیگر انتقال یابد. هلیکوباکتر پیلوری در بزاق، پلاک دندان و مدفوع یافت می‌شود. عفونت می‌تواند از طریق بوسیدن یا انتقال باکتری از طریق تماس دستانی که پس از رفع حاجت شسته نشده‌اند، گسترش پیدا کند.

دانشمندان بر این باورند که هلیکوباکتر پیلوری می‌تواند از طریق آب و غذای آلوده نیز گسترش پیدا کند.

در صورتی که به عفونت ناشی از هلیکوباکتر پیلوری مبتلا هستید، خطر ابتلا به سرطان معده در آینده بیشتر است. اگر سابقه‌ی خانوادگی ابتلای به سرطان معده و سایر عوامل خطرساز سرطان را داشته، ولی علائم زخم گوارشی را بروز ندهید، ممکن است پزشک انجام آزمایش آنتی‌بادی هلیکوباکتر پیلوری گوارشی را توصیه کند. علاوه‌بر آزمایش و درمان، ممکن است پزشک تغییر در سبک زندگی مانند افزودن میوه، سبزیجات و فیبر بیشتر در رژیم غذایی را درخواست کند. معاینه‌های منظم پزشک و پیروی از دستورالعمل‌های او می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهد.

هلیکوباکتر پیلوری در لایه‌‌ی مخاطی پوشش معده و دوازدهه تقسیم می‌شود. باکتری‌ها آنزیمی به نام اوره‌آز (urease) ترشح می‌کنند که اوره را به آمونیاک تبدیل می‌کند. آمونیاک مترشحه، باکتری را از اسید معده محافظت می‌کند. با تقسیم هلیکوباکتر پیلوری، باکتری‌ها بافت معده را می‌خورند و  این منجر به التهاب معده یا زخم گوارشی می‌شود.

بیشتر کودکان مبتلا به عفونت ناشی از هلیکوباکتر پیلوری علائمی از خود نشان نمی‌دهند. تنها ۲۰٪ آن‌ها دارای علائم هستند.

در صورت وجود علائم در فرد، همان علائم مربوط به التهاب معده یا زخم گوارشی است:

اگر پزشک به تاثیر عفونت ناشی از هلیکوباکتر پیلوری در زخم معده مشکوک شود، ممکن است یک یا چند مورد از آزمایش‌های زیر را تجویز کند:

در صورت نبود علائم خاص، نیازی به درمان نیست. اگر با عفونت ناشی از هلیکوباکتر پیلوری مواجه هستید، از مصرف دارو‌های ضدالتهابی غیر‌استروئیدی دوری کنید. این دارو‌ها خطر بروز زخم معده را افزایش می‌دهند.

زخم‌‌های گوارشی که به دلیل عفونت ناشی از هلیکوباکتر پیلوری به وجود می‌آیند را با ترکیبی از آنتی‌بیوتیک‌ها و مهار‌کننده‌ی پمپ پروتون کاهنده‌ی اسید می‌توان درمان کرد.

درمان ترکیبی، معمولاْ ۱۴روز طول می‌کشد. یکی از جدید‌ترین دارو‌ها، تالسیا (Talicia) است که در آن دو آنتی‌بیوتیک (ریفابوتین و آموکسی سیلین) با مهار‌کننده‌ی پمپ پروتون (امپرازول) در یک کپسول ترکیب می‌شوند.

می‌توانید خطر ابتلا به عفونت ناشی از هلیکوباکتر پیلوری را کاهش بدهید در صورتی که:

اگر کودک برنامه‌ی درمان را دنبال کرده و همه‌ی داروهای تکمیلی را مصرف کند، احتمال بروز مجدد عفونت تا ۳ سال کمتر از ۱۰٪ است. علاوه‌بر آن، ممکن است روش‌های درمانی، زخم معده را بهبود دهند. همچنین، ممکن است هفته‌ها تا ماه‌ها طول بکشد تا علائم کاملا از بین بروند.

پزشک ممکن است آزمایش تنفس یا آزمایش مدفوع را حداقل ۲ هفته پس از پایان درمان با مهار‌کننده‌ی پمپ پروتون و ۴ هفته پس از تکمیل درمان با آنتی‌بیوتیک تکرار کند.