آزمایش D-Dimer چیست؟

لخته شدن خون، هنگامی که برای هدف خاص یا طبیعی رخ می‌دهد، فرایند مهمی ا‌ست که برای جلوگیری از خونریزی زیاد به‌هنگام آسیب انجام می‌شود. هنگامی که رگ خونی یا بافت در بدن آسیب دیده و دچار خونریزی می‌شود، بدن با به‌کار گرفتن فرایند هموستاز و تشکیل لخته‌ی خونی، سبب قطع خونریزی می‌شود.

در طی فرایند هموستاز، بدن رشته‌هایی به‌اسم فیبرین تولید می‌کند که با اتصال به یکدیگر، شبکه‌ی فیبرینی تشکیل می‌دهند. این شبکه، علاوه بر کمک به پلاکت‌ها، سبب تشکیل لخته‌ی خونی در محل مورد آسیب شده تا محل زخم ترمیم یابد. این لخته‌های خونی ممکن است به صورت برجستگی روی پوست یا کبودی زیر پوست دیده‌شوند.

هنگامی که زخم ترمیم یافته و دیگر لزومی به لخته‌ی خونی نیست، بدن با تولید آنزیمی به‌اسم پلاسمین سبب تجزیه‌ی لخته‌ی خونی به قطعات کوچک‌تر شده و آن را دفع می‌کند. این قطعات کوچک‌تر به عنوان محصولات تخریب فیبرین یا محصولات حاصل از تجزیه‌ی فیبرین شناخته‌می‌شوند. D-Dimer یکی از همین محصولات حاصل از تجزیه‌ی فیبرین است.

در صورتی که فرد، بیماری مرتبط با لخته شدن خون دارد، لخته‌های خونی زمانی که آسیبی به وجود نیامده تشکیل می‌شوند و در زمان معین، تجزیه نمی‌شوند. در واقع، پروسه‌ی لخته‌ی شدن خون آن‌طور که باید، به وظیفه‌ی خود عمل نمی‌کند. به همین دلیل، بیماری‌های مرتبط با لخته شدن خون خطرناک بوده و حتی زندگی فرد را تهدید می‌کنند.

پزشکان معمولاً از تست D-Dimer برای بررسی وجود اختلالات لخته شدن خون در فرد استفاده می‌کنند که این بیماری‌ها شامل موارد زیر است:

در صورتی که نتایج آزمایش، سطح بالاتر از حد طبیعی D-Dimer در خون را نشان دهند، احتمالاً به معنی ابتلای فرد به اختلال لخته شدن خون است. تست D-Dimer قادر به تشخیص نوع بیماری مربوط به لخته شدن خون و یا تشخیص محل لخته‌ی (لخته‌های) خونی نیست.

در صورتی که فرد به انعقاد درون‌رگی منتشر (DIC) مبتلا شده و تحت درمان قرار گیرد، مقادیر زیادی از D-Dimer در خون به معنی عدم‌تاثیر روش درمانی بر روی فرد است.

احتمال افزایش سطح D-Dimer در خون بدون ابتلای فرد به اختلال لخته شدن خون وجود دارد. بیماری‌ها و شرایطی که منجر به بروز نتایج بیشتر از حد معمول D-Dimer در خون می‌شوند:

هم‌چنین مقادیر D-Dimer خون در افراد کهن‌سال نیز بیشتر بوده و احتمال بروز نتایج مثبت کاذب در صورت ابتلای فرد به روماتیسم وجود دارد.

در صورتی که نتایج، سطح بالایی از D-Dimer را در خون نشان دهند، پزشک معمولاً آزمایش‌های بیشتر و تصویربرداری‌ها را برای تشخیص دقیق توصیه می‌کند.

مشاهده‌ی نتایج غیرطبیعی در آزمایش اضطراب‌آور است، ولی بهتر است بدانید که نتایج بالای D-Dimer در خون لزوماً به معنی وجود بیماری مربوط به لخته شدن خون نیست. در این شرایط معمولاً آزمایش‌های بیشتری به منظور تشخیص دقیق‌تر انجام می‌گیرد. حتماً از پزشک خود در این زمینه راهنمایی بگیرید.