همه آنچه درباره انواع آزمایش کتون باید بدانید

برای بررسی مقادیر بالای کتون در خون شما، پزشک ممکن است تست کتون توصیه کند. این تست می‌تواند به شکل آزمایش خون، ادرار و یا تنفس انجام شود.

اگر نیاز به بررسی منظم مقدار کتون خود دارید، ممکن است آزمایش ادرار تجویز شود زیرا این تست به‌راحتی در خانه قابل انجام است. آزمایش‌های خانگی به‌ویژه برای افراد مبتلا به دیابت مفید هستند تا آنها بتوانند مقدار کتون خود را سریعاً بررسی نموده و در صورت نیاز، بلافاصله شروع به درمان کنند.

اگر در معرض خطر بالا رفتن کتون هستید، احتمال دارد پزشک شما آزمایش کتون تجویز کند. برخی از مشکلات سلامتی و همچنین عواملی مانند رژیم غذایی و ورزش می‌توانند خطر این مسئله را افزایش دهند. عوامل اصلی خطر عبارتند از:

آزمایش کتون ادرار را می‌توان در خانه یا در آزمایشگاه انجام داد. افرادی که در معرض خطر ابتلا به کتواسیدوز دیابتی هستند احتمالا نیاز به انجام آزمایش منظم در خانه با نوار ادرار خواهند داشت.

ارائه آزمایش ادرار در بیمارستان یا آزمایشگاه، شبیه به گرفتن نمونه ادرار است. معمولا یک ظرف برای نمونه ادرار و دستورالعمل‌هایی در مورد چگونگی جمع‌آوری صحیح نمونه به شما ارائه خواهد شد. چند قطره اول ادرار حاوی باکتری است، بنابراین توصیه می‌شود قبل از جمع‌آوری نمونه، ابتدا در توالت ادرار کنید. همچنین توصیه می‌شود که ظرف نمونه را با پوست خود لمس نکنید زیرا این کار نمونه را آلوده به باکتری می‌کند.

معمولا مقدار کمی کتون در ادرار وجود دارد. این مقدار می‌تواند در شرایط مختلف، به‌ویژه در دیابت نوع یک افزایش یابد. آزمایشگاه پزشکی، میزان کتون در ادرار را می‌سنجد و نتایج را برای شما ارسال می‌کند. لازم است نتایج تست را با پزشک خود در میان بگذارید تا با بررسی نتایج آن، اقدامات درمانی لازم را شروع کنید.

آزمایش خون، نوع دیگری از کتون به نام بتا هیدروکسی بوتیرات را در خون تشخیص می‌دهد. این کتون، اولین نوعی است که در افراد مبتلا به دیابت افزایش می‌یابد و معمولا در ادرار وجود ندارد. آزمایش کتون خون به‌طور کلی در تشخیص افزایش مقدار کتون در افراد مبتلا به دیابت دقیق‌تر است.

افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی هم نیاز به آزمایش خون دارند زیرا بدن آنها نمی‌تواند کتون را از طریق ادرار دفع کند. مقادیر بالای کتون حتی در ادرار تشخیص داده نمی‌شود.

آزمایش خون را می‌توان در محیط آزمایشگاه انجام داد. تکنسین نمونه‌گیری، معمولا نمونه‌ای از خون شما را از رگ بزرگ بازو می‌گیرد. این روند معمولا کمتر از پنج دقیقه طول می‌کشد، و ممکن است در محل نمونه‌گیری کمی احساس درد داشته باشید.

اگر نیاز به بررسی سریع مقادیر بالای کتون در نفس باشد، پزشک شما ممکن است آزمایش تنفس کتون تجویز نماید. این روش آزمایش، یک نوع کتون به نام اَستون (Acetone) را در نفس بیمارانِ با کتون بالا در خونشان تشخیص می‌دهد.

استون، بویی مانند میوه به نَفَس شما می‌دهد و می‌تواند به پزشک نشان دهد که به آزمایش کتون نیاز دارید. در طول آزمایش، به درون یک آنالیزور نفس خواهید کشید که مقدار استون را در بازدم شما اندازه‌گیری می‌کند.

اگر نتایج آزمایش شما طبیعی یا منفی باشد، مقدار کتون شما بالا نیست. با این حال، در آزمایش ادرار برخی از افراد مانند کسانی که مبتلا به دیابت یا بیماری کلیوی هستند، ممکن است مقدار طبیعی دیده شود، درحالی که مقدار کتون در خون آنها بالا گزارش شده است.

نتایجی که مقدار کتون را متوسط نشان می‌دهد، بیانگر این است که کتون شما کمی بالاست. در برخی موارد، مقدار کتون می‌تواند در نتیجه ورزش، رژیم غذایی یا روزه‌داری کمی افزایش یابد. برای اطمینان از اینکه مقدار کتون شما به‌طور خطرناکی بالا نیست، پزشک ممکن است از شما بخواهد که به‌صورت منظم آزمایش دهید تا علائم خاص کتواسیدوز (Ketoacidosis) را بررسی کند.

اگر نتایج آزمایش شما بالا یا مثبت باشد، مهم است که بلافاصله با پزشک تماس بگیرید. اگر دیابت دارید و آزمایش خون شما مقدار کتون را بیش از 3 میلی‌مول در لیتر (mmol/L) نشان می‌دهد، احتمال دارد در معرض خطر کتواسیدوز دیابتی باشید. در این صورت، مهم است که اقدام به درمان اضطراری نمایید.

انواع بیماری‌ها و شرایط جسمانی می‌تواند بر مقدار کتون تأثیر بگذارد. هر زمان که منبع اصلی انرژی بدن شما از گلوکز به کتون تغییر می‌کند، مقدار کتون افزایش می‌یابد. میزان کتون در طول روزه گرفتن، خواب، ورزش و مصرف الکل کمی افزایش می‌یابد.

شرایط متابولیکی مانند دیابت می‌تواند مقدار کتون را به حدی افزایش دهد که به وضعیتی به نام کتواسیدوز دیابتی (Diabetic ketoacidosis) مبتلا شوید. وقتی بدن انسولین کافی تولید نمی‌کند، نمی‌تواند گلوکز را به انرژی تبدیل کند و شروع به تجزیه چربی‌ها برای انرژی می‌کند. این کار تولید کتون‌ را تا حد زیان‌بخشی افزایش می‌دهد.

کتوز تغذیه‌ای (که هدف اصلی رژیم کتو است) حالتی است که با مقادیر نسبتاً بالای کتون در خون همراه است و با پیروی از رژیم غذایی حاوی کربوهیدرات کم، و چربی و پروتئین بالا به وجود می‌آید. با این کار، اگرچه مقدار کتون در طول کتوز بالا می‌رود، اما معمولا در حد خطرناکی افزایش نمی‌یابد. در کتوز تغذیه‌ای، مقدار کتون بین 0.5 تا 3 میلی‌گرم در دسی‌لیتر (mg/dL) نگه داشته می‌شود.

اگر در معرض خطر ابتلا به کتواسیدوز هستید یا علائمی مانند تهوع، درد شکمی، یا تنفس با بوی میوه‌ای را تجربه می‌کنید، با یک پزشک صحبت کنید تا در صورت نیاز، آزمایش کتون تجویز کند. احتمال دارد نیاز به بررسی منظم مقدار کتون داشته باشید. افراد مبتلا به دیابت و افرادی که در معرض خطر ابتلا به کتواسیدوز هستند، ممکن است نیاز به آزمایش مکرر کتون در طی هر 4 تا 6 ساعت داشته باشند.

اگر مقدار کتون شما کمی بالاست، با پزشک معالج خود در مورد راه‌های کاهش آن مشورت کنید. افراد مبتلا به دیابت باید مصرف مایعات را افزایش دهند و اقدامات لازم را برای مدیریت میزان قند خون خود انجام دهند. اگر مقدار کتون شما در حد متوسط تا شدید افزایش یافته است، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.